Toegegeven, het was vooral omdat ons buurmeisje meespeelt, dat ik afzakte naar de vertoning ‘Frankenstein of het geheim van SMRTNWSK’. Want, jeugdtoneel in een dorp… Ik werd er niet meteen enthousiast van. Hoezeer kan een mens zich vergissen.
In eerste instantie is het blijspel geschreven door niet minder dan Hugo Matthysen, bekend van ‘The Clement Peerens Explosition’, ‘Het Leugenpaleis’, ‘Het Peulengaleis’ en tutti quanti. Het is prettig vertoeven in het land van Hugo Matthysen, dat aanpalend grenst aan andere landen als daar zijn Wim Helsen-land, Hans Teeuwen-land en Kamagurkistan. In het land van Matthysen kan men soms vreemde gesprekken opvangen, zoals bijvoorbeeld:
Vader Igo: ‘Vaarwel, pratende konijnen!’
De zusjes Karamazow: ‘Maar wij zijn toch geen pratende konijnen!’
Vader Igor: ‘Ja, maar waarom praten jullie dan?’
Ik wil maar zeggen: de humor van Matthysen is alvast een stevige fundering voor een prettig avondje.
Maar het ijzersterke scenario en de dolkomische situaties moet je ook nog kunnen overbrengen. En ook hier moeten we zeggen dat regisseur Bob Vanderstukken en zijn ploeg van jonge acteurs, tussen de 12 en 17 jaar jong, zichzelf overtroffen hebben. Je zou met momenten vergeten dat je naar jeugdtoneel zit te kijken.
Het stuk begint in het halfdonker met de moord op een pianist die ‘Für Elise’ speelt. Een rare opener, maar op het einde wordt duidelijk waarom.
Meteen worden we getrakteerd op enkele personages die enkel en alleen uit het prettig gestoorde brein van Matthysen kunnen voortspruiten. Er is burgemeester Znjerp (Nele Boogaerts), die tevens groentenboer is en opkomt voor de middenstand en tegen vreemdelingen. Kwistig deelt hij nietszeggende slogans en holle frasen uit à la ‘Wat is een volk zonder toekomst? En wat is een toekomst zonder volk?’ De groentenwinkel wordt tevens bevolkt door Raisa, een bakvisje dat graag en veelvuldig verliefd wordt. Dit personage wordt vertolkt door Dania Alsoodany en, speciale vermelding, zij viel pas de laatste maand in voor iemand anders. Il faut le faire!
Bijzonder grappig zijn de zusjes Karamazow (de papa vond destijds geen passende voornamen!). Zij hebben het meest uitgesproken accent van de bende, iets wat neigt naar Oost-Duits en Slavisch, gekruid met wat Transsylvaans. Om de haverklap, te pas en te onpas, nemen ze elke plotwending te baat, om, met z’n drieën naar voren te stormen en een lied te brengen. ‘Arresteren, arresteren’ en ‘Verbouwen, verbouwen’ zijn oorwurmen en ze worden overtuigend en puik in samenspel gebracht door Marthe Vandevenne , Kaat Freson en Fleur De Bie. Zij bieden overal hun diensten aan (verbouwen), maar voelen zich het best als ‘reserve-eenheden van het gerechtelijk apparaat’.
Er is ook nog de onheilspellende Vader Igor (Jasmien Froyen) die, met een kraaienstem, de meest apocalyptische voorspellingen doet. Zelfs als Vader Igor kurkdroog verkondigde dat ‘wat nabij is, is niet meer veraf is’, blijf je behoedzaam en vrezend op je stoel vastgelijmd zitten.
Je hebt ook een agente die op het marktplein met een doodskist rondzeult: agent Tvattisav, gespeeld door Kiki Vloeberghs. En de slapende huishoudster Irma, gespeeld door Esmée Brasseur.
Zo, het dorp is voorgesteld. En het hele dorp zwijgt angstvallig over ‘het’. ‘Het’ is een verschrikkelijk dorpsgeheim, maar dat leert de kijker gaandeweg.
Dan arriveren Viktor Frankenstein (Rustam Ablyaev) en zijn knecht Kneut (Suzanne Broeren). Frankenstein declameert, plechtstatig en hoogmoedig, wetenschappelijk wetenswaardigheden, maar dat slaat evengoed plots om in hysterie, euforie of pure woede. Frankenstein wil een nieuwe mens creëren, met als sluitstuk de hersenen van Babouska Simons, een dame die destijds lekkere Smrtnwske Zwupsen kon maken, maar die nu dood is en daarom begraven ligt op het plaatselijke kerkhof. Ja, een zelfgemaakte knecht die heerlijke Zwupsen maakt, dat lijkt Frankenstein wel wat!
Maar dat is buiten de knecht Kneut gerekend, een ‘groezelig gedrocht’, dat zichzelf voortdurend krabt, en neuspeutert, zonder daarbij ook maar eventjes uit de rol te vallen. Deze knecht, meesterlijk gespeeld door Suzanne Broeren, durft het kerkhof niet betreden en steelt dan maar de hersenen van Janosj, de vermoorde pianist, uit de doodskist van agent Tvattisav. U volgt toch nog?
Het resultaat is Mon, een Frankenstein-achtige, kunstmatige ‘mens’ , met de hersenen van Janosj. Mon voelt zich al snel misbruikt en beseft op zijn eerste verjaardag dat verjaardagen van dieren, huishoudapparaten en kunstmatige mensen niet gevierd worden. Zijn verdriet, gespeeld door een overtuigende Xander Hoobergs, is erg overtuigend.
In de pauze is er plots, in het horecagedeelte, een standje met Smrtnwske Zwupsen van Babouska Simons. Onverschrokken bestelde uw TienenTroef-reporter zo’n Zwups (alles voor het vak) en merkte daarbij op dat het gerecht verrassend sterk op een hotdog lijkt. Nog meer bedrog: Babouska Simons bleek een mannelijke speler te zijn van de volwassenenafdeling, namelijk Geert Vandevenne, die eveneens instaat voor de live muziek van het jeugdtoneel. Ook zijn borsten zijn niet echt, maar gewoon ballonnen. Niet dat ik dat knijpmatig gecheckt heb, maar door zijn/haar (?) décolleté stak een dichtgeknoopt teutje. Ja, zo’n details ontsnappen niet aan het alziend oog van een TienenTroef-reporter!
Hartverwarmend is dat de acteurs van de volwassenenafdeling zich dienstbaar opstellen en meehelpen aan de kassa en de tap. De hoofdrolspeler van de laatste volwassenenproductie, Dries Derwael, brengt zelfs nederig de mensen naar hun zitplaats. De volwassenen die zorg dragen voor de jonge generatie. Was het maar overal zo!
Ook na de pauze worden we weer vergast op dolkomische plotwendingen, gekke oneliners en gezangen, maar ik nader hier mijn maximaal aantal toegewezen woorden. En de batterij van mijn PC is bijna leeg. Ik ga u dus ook niet verklappen wat ‘het’ was. U had er maar zelf moeten bijzijn.
Maar wat ik u nog wel kan vertellen is dat ik nooit nog jeugdtoneel zal onderschatten. En Hugo Matthysen, die zou fier zijn op het Jeugdtoneel Vissenaken. Zeker weten.
Auteur: Chris François
Fotograaf : Luc Nagels
