Landbouw in de stad: De stadsakker.

RISO presenteert haar “Stadsakker” voor Tienen.

Aan de rand van Tienen, in de groenzone rond Campus Sint-Jan en het Sociaal Huis, staat een nieuw stadslandbouwproject in de steigers. Samen met OCMW Tienen, Regionaal Ziekenhuis Tienen en het Regionaal Landschap Zuid-Hageland ontwikkelt RISO Vlaams-Brabant de ‘StadsAkker’. Op vrijdag 7 april 2017 werd het initiatief aan het publiek voorgesteld.

Projectcoördinator Philippe Liesenborghs legt uit: “Op de StadsAkker zal je voor dagelijks gebruik groenten, kruiden en kleinfruit kunnen oogsten die door Stadsboer Wannes Suttels op een ecologische manier worden geteeld. De StadsAkker werkt volgens het beproefde principe van zelfoogst: dat betekent dat je aan het begin van het seizoen een oogstaandeel koopt en zo bijdraagt aan de werkingskosten van de akker. In ruil hiervoor kan je dan een gans jaar seizoensgebonden groenten komen oogsten. We mikken op een variatie van 50 à 60 verschillende groenten, kruiden en fruit. Vers van de akker, gezond en met een minimale voetafdruk! We willen landbouw terug in de stad brengen. In het opstartjaar willen we al 100 deelnemers bereiken, vanaf 2018 kan dat doorgroeien naar 200 oogsters.”

We willen landbouw terug in de stad brengen.

“De keuze voor deze locatie was snel gemaakt”, verklaart Philippe, ”er zijn weinig plaatsen waar er anderhalve hectare vrije groene ruimte te vinden is, die bovendien geschikt is voor stadslandbouw. De ligging in de directe nabijheid van het Sociaal Huis, het St-Jansziekenhuis, de serviceflats van het Houtemhof en de sociale residenties van het Lijsterhof, benadrukt bovendien bewust het sterke sociale aspect van dit initiatief. Dat maakt deze locatie net zo uniek. Er zijn in Tienen nu al tal van sociale initiatieven en de komst van deze groene ontmoetingsplaats zal versterkend en verbindend werken. Deze plek heeft het potentieel om uit te groeien tot een van de grote ‘groene’ ontmoetingsplaatsen van de stad. We hebben ons engagement alvast verbonden aan een werking voor 10 jaar op deze site.”

Deze plek heeft het potentieel om uit te groeien tot een van de grote ‘groene’ ontmoetingsplaatsen van de stad.

Hans Struyven, algemeen directeur Regionaal Ziekenhuis Tienen, bevestigt: “ De komst van de stadsakker naast het ziekenhuis, brengt alleen maar voordelen met zich mee. Er wordt gesproken over de aanleg van een fitometer of een revalidatiepad. Wij hebben als zorginstelling echter ook een preventieve opdracht. Een initiatief dat inzet op gezonde voeding en gezonde lucht in de stad, past daarom perfect in onze filosofie. Maar ook curatief biedt het mogelijkheden. Op de site van St-Jan zitten voornamelijk patiënten van de afdelingen geriatrie en psychiatrie, doelgroepen die erg gebaat zijn met een sociaal project van deze aard.”

Naast deze primaire doelstellingen worden er bovendien nog ingezet op andere troeven van de stadsakker.

“We willen ook buurtversterkend werken. Dit wordt een ontmoetingsplek waar geïnteresseerden verse groenten en kruiden kunnen oogsten en ideeën uitwisselen over lokale voedselproductie, gezonde voeding en de omslag naar een duurzamere stad. Maar de StadsAkker wordt ook ingebed in een volledige herwaardering van de gehele groenzone rond campus Sint-Jan. We creëren een nieuwe ontmoetingsplek op de site met wandelpaden, een boomgaard, bloemrijke hooilanden en picknick- en speelzones. Een nieuwe plek waar buurtbewoners, oud en jong, elkaar kunnen vinden. De StadsAkker wordt een plaats om te verpozen, te genieten en het energiepeil een stevige boost te geven. In de zomermaanden wordt er een pop-up bar voorzien waar verse soep van de geteelde groenten wordt aangeboden.

Een nieuwe plek waar buurtbewoners, oud en jong, elkaar kunnen vinden.

Tenslotte wordt er ook niet voorbijgegaan aan de educatieve waarde van het initiatief. “Op de StadsAkker zal je ideeën kunnen delen en in dialoog kunnen gaan met anderen over lokale voedselproductie, gezonde voeding en duurzaamheid. Je zal er meer over te weten komen via workshops, lezingen, rondleidingen en infosessies. Speciaal voor de scholen uit de regio wordt een educatief aanbod op maat ontwikkeld. Het ligt voor de hand dat we bezoekjes verwachten van lagere scholen om de jeugd opnieuw in contact willen brengen met het hele landbouwproces dat voor vele kinderen onbekend is geworden.”

…de jeugd opnieuw in contact brengen met het hele landbouwproces dat voor vele kinderen onbekend is geworden…

De dappere Stadsboer die dit huzarenstukje op de schouders neemt is Wannes Suttels. “Ik ben zelf niet afkomstig uit Tienen”, vertelt Wannes, “maar steeds meer vrienden van me wijken uit naar deze stad. Ik kijk er naar uit om Tienen zelf ook beter te leren kennen.” Over zijn opdracht in dit project weidt hij vervolgens uit: “Veel mensen onderschatten hoeveel werk in het bewerken van zo een stuk grond kruipt vooraleer je er echt op kan gaan zaaien en planten. Je kan niet zomaar de ploeg achter je tractor hangen en aan de slag gaan. Op deze grond heeft jarenlang enkel gras gestaan. Daarmee is die niet zo maar geschikt voor land- en tuinbouw. Je moet de grond eerst echt leren kennen. We hebben een bodemstudie gedaan en zullen nu pas  proefondervindelijk merken welke gewassen hier wel en niet zullen werken. Het zal een fulltime bezigheid zijn, zeker in opstartfase, om de akker maximaal te laten renderen. Zeker aangezien ik het werk alleen voor mijn rekening neem. Er komen wel nog een aantal open werkmomenten waarop vrijwilligers zich zullen kunnen aanbieden om te helpen.”

Je moet de grond eerst echt leren kennen.

Wie interesse heeft om als oogster in te stappen in het project is welkom op de ‘Akkertoer’, een gratis infomoment en rondleiding door de Stadsboer. De Akkertoer gaat door op zaterdag 22 april en woensdag 3 mei. Start telkens om 14u aan de achterzijde van het Sint-Jansziekenhuis. Inschrijven kan via de website www.stadsakker.be of via een invulformulier dat je kan opvragen op de kantoren van RISO, Grote Bergstraat 21, Tienen.

Op zondag 21 mei wordt de StadsAkker officieel geopend. Workshops voor jong en oud, rondleidingen en een muzikale omkadering zorgen voor een feestelijke setting. Afspraak tussen 14u en 18u op de akker-site (achterzijde van het ziekenhuis).

v.l.n.r. Stadsboer Wannes Suttels, projectmanager Philippe Liesenborghs (RISO Vlaams-Brabant), Dirk Masquillier (RISO Vlaams-Brabant) en Anneleen Roels (Regionaal Landschap Zuid-Hageland), foto: Sarah Torbeyns

Auteur: Alain Van Den Broecke

Foto’s: Alain Van Den Broecke