Verdient Tienen werkelijk een score van 1 op 10 als ‘groene gemeente’? TienenTroef vindt alvast van niet en sprak met Natuurpunt Kern Tienen. Het werd een ontdekkingstocht langs 4 verborgen Tiense groene parels die we aan de Tienenaars willen tonen in 4 afleveringen.
Begin augustus verscheen in Het Nieuwsblad een doorlichting van alle gemeenten in Vlaams-Brabant ten oosten van Brussel. Met een score van 2 op 10 voor ‘oppervlakte natuur’ en een score van 1 op 10 voor ‘groen op wandelafstand’ blijkt Tienen de slechtste leerling van de klas (voor ‘luchtkwaliteit’ zit Tienen mooi in het midden van het peloton). Toegegeven, Tienen heeft geen Heverleebos of Meerdaalwoud en geen natuurgebied met de uitstraling van de Doode Bemde in Oud-Heverlee maar dat wil nog niet zeggen dat er in Tienen geen mooie natuurgebieden zouden zijn.
De Rozendaalbeekvallei, het Aardgat, het Tiens Broek en het Zijpveld: het zijn stuk voor stuk idyllische namen voor kleine maar waardevolle groene oases aan de rand van Tienen. TienenTroef sprak met Raf Nilis en Luc Nagels van Natuurpunt Tienen (Om volledig te zijn: Natuurpunt Oost-Brabant, Afdeling Velpe-Mene, Kern Tienen) en ging mee op ontdekking. Het resultaat was een boeiend gesprek in 2 delen maar vooral veel foto’s, heel veel foto’s. De komende weken stellen we de 4 gebieden 1 voor 1 voor.
Als eerste doken we de Rozendaalbeekvallei in, gelegen tussen de 2 parochies van Vissenaken, Sint-Pieters en Sint-Martens. Startpunt van de wandeling is landschapscentrum ‘Natuur.huis De Gors’, Metselstraat 75 in Vissenaken. De Rozendaalbeekvallei bezochten we op 25 augustus. Het gebied bestaat vooral uit graslanden waar je onder meer margriet, moeraszegge, kattenstaart, pinksterbloem, de brede orchis (een soort uit de familie van de orchideeën), de reuzenbovist (een eetbare paddenstoel) en wasplaten (de ‘orchideeën’ onder de paddenstoelen) vindt. Er zijn ook plannen om het gebied geschikt te maken voor de zeldzame beemdkroon en grote wilde tijm, die nog wel op enkele bedreigde groeiplaatsen in de omgeving van het gebied te vinden zijn.
‘Rozendaal’ betekent eigenlijk ‘riet’, alhoewel er geen riet meer te vinden is. ‘Rosdel’, de naam van een natuurgebied tussen Hoegaarden en Beauvechain, is een variant op ‘Rozendaal’. Het wijst alleszins op de natte ondergrond. Het gebied dat door Natuurpunt wordt beheerd, beslaat momenteel 28 hectaren. Met het beheer werd gestart in 2001. De vallei is een zeer vochtig gebied maar dat is goed, want vochtige graslanden zouden meer CO2 opnemen dan bossen en spelen bovendien een belangrijke rol in de opvang van overtollig regenwater. De Rozendaalbeek is een bronbeek die in deze tijd van het jaar maar een minuscuul beekje is. Ze ontspringt aan de tennisvelden van tennisclub Roosendael. De bron is een kwelgebied. Kwel is grondwater dat verspreid over een grote oppervlakte uit de bodem komt. Het brongebied is een keteldal met heel mooie vergezichten.
De vijver die naast de Rozendaalbeek loopt, is zowat 35 jaar geleden als visvijver voor karpers uitgegraven in de natste plek van het gebied. Nu huisvest hij salamanders, kikkers en verschillende soorten vissen waaronder winde (een zoetwatervis). De vijver wordt niet gevoed door de beek maar door grondwater. Reeën, vossen, konijnen en hazelwormen mogen zich vaste bewoners van het gebied noemen. Dassen zwerven rond in de ruimere regio en worden vroeg of laat ook in de Rozendaalbeekvallei verwacht. Ringslangen daarentegen zijn er (nog) niet. Er is een ganse kolonie in Meldertbos en ook in de Mene-Jordaanvallei (die Meldert en Hoksem verbindt) zijn er al gevonden maar obstakels zoals de E40 verhinderen voorlopig de doorsteek naar de Rozendaalbeekvallei. De koeien zijn dan weer het gevolg van de samenwerking met een aantal landbouwers. Begrazing is een vorm van beheer om verbossing tegen te gaan en om graslanden te ontwikkelen. Zonder begrazing zou het gebied binnen de 5 jaar beginnen verbossen.
De 4 à 5 huizen die nog steeds hun afvalwater rechtstreeks in het gebied lozen, blijven een kopzorg waarvoor nog geen oplossing is gevonden.
Volgende week: het Aardgat.
Auteur: Jan Croes
Foto’s: Kobe Declerck
