In het vredige Hakendover ontmoet onze TT-reporter Roel, Inge en Cis Van Roosbroeck van Gemoedsrust. Zij bieden een alternatief voor de klassieke begrafenisonderneming.
Met de geur van de herfst trekken Elijas, fotograaf van dienst en ik naar het vredige Hakendover om er Roel, Inge en Cis te ontmoeten. Sinds kort hebben ze hun eigen familiebedrijfje dat de opbaring van een overledene thuis verzorgt. Met enige trots toont Roel ons de informatiebrochure die net van de pers komt. V
Vanwaar het idee voor jullie, toch wel bijzondere, onderneming?
Roel: “Mijn moeder overleed toen ik 15 jaar was en dat gebeuren heeft een enorme indruk gemaakt op mij. Als jonge papa werd ik opnieuw met de dood geconfronteerd toen ons derde kindje, Joke, levenloos geboren werd. We hebben haar toen 2 dagen bij ons kunnen houden. Haar kunnen aanraken, vastnemen afscheid kunnen nemen in alle rust. Ook familie en vrienden konden langs komen als ze dat wilden. We hebben een bijzondere en persoonlijke uitvaart in elkaar gestoken en merkten dat dit ondanks het grote verdriet, erg louterend werkte. Dat alles is in feite de basis voor onze huidige missie.
Door mijn werk kon ik de opleiding begrafenisondernemer volgen bij Syntra. Hierdoor heb ik Greet ontmoet, een dame uit Brugge die je misschien wel gezien hebt in het Eén-programma ‘Komen te gaan’ die thuisopbaringen doet. Haar verhalen, onze eigen ervaringen, reacties uit onze omgeving, samen met het behalen van het diploma maakten dat we in mei 2018 de stap zetten om dit hier in het Hageland ook op te starten.”
Cis, hoe ben jij in de zaak betrokken geraakt? Op 21-jarige leeftijd in een soort van begrafenisonderneming terecht komen, lijkt me toch niet vanzelfsprekend.
“Toen mijn peter overleed, heb ik geholpen om hem aan te kleden. Ik merkte dat dit me voldoening gaf en stelde voor om mee in het bedrijf te stappen. Ik volgde ondertussen een opleiding in Gent ‘Lichaamsverzorging’.”
Ik begrijp de term ‘Lichaamsverzorging’ niet meteen maar Inge legt uit dat het wel degelijk over de lichaamsverzorging van een overledene gaat.
Inge: “Zo zie je ook hier dat de dood benoemen, verbloemd wordt. De dood is jaren een groot taboe geweest, terwijl het zo’n 50 jaar geleden midden tussen de mensen stond. Overledenen werden thuis opgebaard. Dat is helemaal nog niet zo lang geleden maar de dood wordt uit ons leven gebannen. In Wallonië en in Nederland zijn thuisopbaringen minder uitzonderlijk.”
Inge, jij bent ook actief binnen Gemoedsrust?
“Ik ben er inderdaad door geboeid geraakt en ben ondertussen de opleiding begrafenisondernemer gestart. Ik ben boekbindster en heb ook mijn eigen bedrijfje ‘Boekbinderij.be’.
In mijn atelier hiernaast waar ik mijn boeken bind, werk ik alleen. Het intens sociaal contact dat een overlijden met zich meebrengt, zorgt voor een contrast en beide samen vormen een mooi evenwicht waar ik erg veel voldoening uit haal.”
Boeken binden, dat lijkt me een echte ambacht. Lopen de zaken goed? Heb je het druk?
“ Ik ga bij verschillende notarissen de notariële akten inbinden. Dat is vrij rudimentair bindwerk. Daarnaast voer ik in mijn atelier allerlei opdrachten uit voor particulieren, firma’s, fotografen, grafisch kunstenaars en dergelijke. Ook herstel ik een oude, slecht gebonden of versleten boeken. Samen met “Tilda en Grace”, rituelenbouwers waar we ook voor Gemoedsrust graag mee samenwerken, maak ik boekbindrituelen voor speciale gelegenheden: een verjaardag, pensionering, huwelijk… Alle genodigden brengen een A4 mee met een persoonlijke boodschap in tekstvorm, beeld, tekening, foto… Deze bundel ik dan en bind ze tot een boek. Een persoonlijker geschenk kan je moeilijk bedenken. Ik heb werk genoeg en ik kan het perfect combineren met Gemoedsrust.”
Roel, kan je me vertellen hoe een thuisopbaring in zijn werk gaat?
“Wanneer familie kiest om een overleden familielid thuis op te baren, gaan wij ter plaatse en verzorgen we het lichaam. De familie mag daarbij helpen. De laatste zorgen geven aan iemand die zijn of haar hele leven voor jou heeft gezorgd, kan troostend zijn. De tijd daarna is voor de naasten, om te rouwen, om verhalen te vertellen bij het lichaam van hun geliefde, om ze nog eens aan te raken. Er wordt tijd en plaats gegeven aan het verdriet. Familie en vrienden kunnen langs komen om afscheid te nemen, om naasten te steunen. Het hoeft dan niet altijd een snelle groet of handdruk te zijn. Een thuisopbaring werkt in alle opzichten verbindend. Na het opbaren is onze rol in feite eerder begeleidend en op maat van de familie. De familie kan zelf een ceremonie uitwerken, of delen ervan. Wij ondersteunen waar ze eventueel vast komen zitten.
De bloemist uit de buurt maakt bijvoorbeeld een bloemstukje, een kennis zorgt voor het drukwerk. Ook daar ontstaat verdere verbinding met de omgeving die ondersteunend werkt nadien. Wanneer de familie het liever uit handen geeft, verzorgen wij dit ook volledig vanuit Gemoedsrust. Voor elk onderdeel zorgen wij indien nodig voor oplossing.
We werken samen met een aantal mensen die we daarvoor bijzonder geschikt vinden: Koen voor het schrijven van rouwteksten, Tine voor het rouwdrukwerk, Valentine die persoonlijke lijkwades maakt, Inge’s broer Wouter die meubelmaker is en kisten op maat maakt.”
Inge legt uit dat haar broer voor hen een ecologische kist ontworpen heeft uit inlandse populier met lagere randen zodat de overledene niet in de diepte van de kist ligt maar toegankelijk en ‘aaibaar’ is. Er is een houten draagbaar voorzien zodat familie of vrienden de kist kunnen dragen bij een ceremonie, wat symbolisch een mooi gebaar is.
Roel vult aan dat de kist soms met wasco betekend wordt door kinderen of kleinkinderen, briefjes met tekstjes worden erbij gelegd… “Er ontstaan vaak magische momenten.”
Om Gemoedsrust kenbaar te maken, om eventuele vragen te beantwoorden, hebben Cis, Inge en Roel een informatiebrochure ontworpen. Je kan ook terecht op de website gemoedsrust.be. Je kan hen persoonlijk ontmoeten op de infoavonden op dinsdag 15 oktober in het Zwak moment of op donderdag 4 november in Zomers zoet, telkens om 19u30.
Auteur: Christa Motton
Foto’s: Elijas Van Hemelryck & Gemoedsrust
