Tiense ‘Kweikers’ op Tiense Suikerfeesten en Suikermarkt.

Suikerfeesten in Tienen. Logischer kon eigenlijk niet. De Blanke Stede en haar inwoners worden vaak vereenzelvigd met de wereldberoemde suiker die er sinds 1835 dubbel wordt geraffineerd. De ‘Suikermannen’ hoor je nogal eens vaker. Dàt is evenwel niet de enige toenaam van de Tienenaars. Spottend heeft men het ook over de Tiense ‘Kweikers’…

kweikerDe Tiense ‘Kweikers’ dus met hun Suikerfeesten/Suikermarkt, die voor het eerst plaatsvonden in 1982 met als initiatiefnemer van het eerste uur Daniel Raymaeckers. De feesten gingen driejaarlijks door, al was het steeds een ander, groots concept dat uitgewerkt werd. De laatste Suikerfeesten/Suikermarkt werden gehouden in 1994.

Bedoeling van de Suikerfeesten/Suikermarkt was, noch minder, noch meer, de stad Tienen, met onder meer haar toeristische troeven, bekend te maken.

Het spreekt voor zich dat de brede waaier activiteiten stoelde op een goed gestructureerde organisatie met permanent secretariaat, medewerking van Tiense Suiker en vele andere sponsors en een uitgebreide schare onbezoldigde vrijwilligers.

suikerkrantIn dit artikel gaan we wat dieper in op de Suikerfeesten/Suikermarkt van 1985.

In een notendop: klank- en lichtspel, reuzepuzzel, suikermarkt, kindertoneel ‘Hansje en Grietje’ en dit, in en rond een echt peperkoekenhuisje, brouwen van Tiens Bier, enz…

Het Klank- en Lichtspel dat zes keer werd opgevoerd had als thema de ‘Tiense Furie’. Het jaar 1985 was het 350 jaar geleden dat Tienen haast volledig werd verwoest. 1635: Nederlandse en Franse legers trokken ten strijde tegen de in het Zuiden gevestigde Spaanse Katholieke Macht. De verenigde legers namen Tienen in, de bevolking werd uitgemoord, de gebouwen in brand gestoken. De huisjes in het Begijnhof en de sinds toen zo genoemde ‘Ark van Noë ‘ trotseerden de vlammen. Het scheelde niet veel of men had de Blanke Stede net zo goed van de kaart kunnen vegen.

Het decor voor het massaspel was de O.L.Vr. ten Poelkerk met vier grote podia ervoor, twee immense toegangspoorten en één woninghut. Van op één van de kerkbalkons vertelde een acteur het verhaal. De regie was in handen van Oktaaf Duerinckx, de opzoekingen werden gedaan onder leiding van Marc Meurens en de decorontwerpen waren van Gilbert Declercq.

Er werd beroep gedaan op een kleine 300 figuranten en acteurs/actrices uit de Tiense toneelverenigingen.

suikermarktHet sensationeelste deel van het massaspel was de heropstanding nà de verwoesting die luisterrijk gevierd werd.

Als Jonge Ekonomische Kamer van Tienen hadden wij de mogelijkheid om een grootse Suikermarkt in te richten. Bedoeling was de toen 9 provincies zichzelf te laten voorstellen met uiteraard de nadruk op hun streekspecialiteiten op basis van suiker. Uit het hele land kwamen leden van andere JEK-clubs, evenals andere verenigingen, tijdens de twee dagen van de Suikermarkt, naar Tienen om hun specialiteiten aan te prijzen. Velen bleven overnachten bij leden van onze club of gingen zelfs op hotel. In het midden van de volledig verkeersvrije Grote Markt stond een grote tent. De rest van de markt werd ingenomen door de +/- 90 standen met streekprodukten uit gans België. Er was een overvloed aan eten en drinken. Maar ook Tienen had natuurlijk zijn standen. Eén met een oven waar de gekende ‘Tattepoemen’ werden gebakken, één met peperkoek van het peperkoekenhuisje en één met het ‘Zoeg’bier. Het Tiense bier dat voor de gelegenheid weer op de markt – ook letterlijk – gebracht werd. Het werd niet meer gebrouwen sinds 1955 en nu werd er een Zoegproduktie van 18.000 liter aangemaakt. De ‘Zoeg’ werd voorop reeds in winkels, warenhuizen en horeca in en rond Tienen verkocht.

tiens bier

En dan was er nog het driejaarlijks herhaalde kindertoneel in en rond een echt  peperkoekenhuisje. Dit was een idee dat ontsproten was uit het brein van Johan Roggen zaliger. Ik heb het genoegen gehad, als organisator van de Suikermarkt, deze fijne man aan mijn zijde te hebben gehad, voor dit idee, maar evenzeer voor de uitwerking ervan.

snoephuisje
Guido Jans tijdens de afwerking van het peperkoekenhuis(je).

Het sprookje ‘Hansje en Grietje’ paste wonderwel in het geheel. Als decor werd een heus peperkoekenhuisje, zeg in sprookjestermen maar peperkoekenhuis, gebruikt, belegd met 1,2 ton peperkoek en andere zoetigheden. De uitwerking ervan was in handen van de Tiense Bakkersbond met als voortrekker en doe-al Guido Jans zaliger. De bakker, gekend van o.a. zijn marsepeinen en suiker kunstwerken.

De houten structuur van dit huis, gemonteerd op een carnavalswagen, werd gemaakt in Blankendale. Het heeft Guido Jans en zijn ploeg nogal wat denkwerk bezorgd, vooral omdat als klap op de vuurpijl de kinderen na afloop van de laatste van de 4 opvoeringen het peperkoekenhuisje mochten slopen en…opsmullen.

Onze leuze was toen: ‘Op de Suikermarkt zit je gegarandeerd gebakken goed’!

De reuzepuzzel was een groots opgezet spel. Kaarten met een nummer op werden via de handelaars verspreid en met deze kaarten moest men tijdens de feesten naar de Grote Markt gaan. Daar was een geschilderde reuzeafbeelding van Tienen met 10.000 overplakte vakjes. Elke kaart kwam overeen met één van die vakjes en dus met één van de prachtige prijzen. Het geheel werd nog omkaderd met een openluchttentoonstelling van landbouwmachines voor de suikerteelt.

munt

Ook Numismatica Tienen deed zijn duit in het zakje met het uitbrengen van een penning van de Suikerfeesten/Suikermarkt.

stella artois

Auteur : Eric Walravens.

Foto’s : Eigen archief E.W., Mvr Jans, B.Jans

Bronnen : Eigen archief E.W., D.Raymaeckers, Mvr Jans, B.Jans, geschreven getuigenissen van J.Roggen zaliger.